თეა ადიკაშვილსა და დარეჯან ცირამუას თბილისიდან 28 კილომეტრში, ნატახტარში შევხვდით, ისინი აქ ფუდ ალიანსის საწარმოში მუშაობენ. თეა სოფელ ხურვალეთის მკვიდრია, დარეჯანი — იძულებით გადაადგილებული პირი. ის 2008 წლის 6 აგვისტოს პატარა ლიახვის ხეობიდან, სოფელი ქსუისიდან ერთი თვის ბავშვთან ერთად ომს გამოექცა და მას შემდეგ, ოჯახთან ერთად ხურვალეთის დევნილთა დასახლებაში ცხოვრობს.

სამსახურში მისასვლელად მათ ყოველ დღე დიდი მანძილის გავლა უწევთ, რადგან სოფელში სამუშაო ადგილები, ფაქტობრივად, არ არსებობს. გზაში 45 წუთი მაინც ეკარგებათ, რასაც, თავის მხრივ, ტრანსპორტის ხარჯებიც სდევს, თუმცა იმის გამო, რომ თითოეულისთვის სამსახური ძალიან ძვირფასია, მზად არიან, ამ დაბრკოლებების გადასალახად.

თეა და დარეჯანი ისეთ ყოველდღიურობას უსწორებენ თვალს, სადაც საჭირო სერვისებთან წვდომა თითქმის არ აქვთ — ისინი სხვადასხვა საინფორმაციო შეხვედრაზე ამ პრობლემებზე ხშირად საუბრობენ.

“აფთიაქიც კი არ გვაქვს”, — ამბობს დარეჯანი.

დარეჯანი წუხს, რომ ელემენტარულისთვისაც გორში უწევთ ჩასვლა — საუბრის დროს ცოტა სინანულიც შეეტყო, რომ ოჯახთან ერთად იქ ჩასახლდა, სადაც განვითარების ძალიან მცირე შესაძლებლობა დახვდა.

“აქ, წეროვანში, გოგოები ამბობენ, რომ აბსოლუტურად ყველაფერი აქვთ, რა გინდა, რომ არ იყოს. თბილისშიც რომ არ ჩავიდნენ, აქ არის ყველაფერი. რამდენჯერ მითქვამს, რომ აქ არ უნდა ჩავსახლებულიყავით, არც იქით ვართ, არც აქეთ, არაფერი არ არის”.

უმუშევრობას ის მთავარ პრობლემად ასახელებს და ამბობს, რომ მიუხედავად ხალხის ძალიან დიდი სურვილისა დასაქმდნენ, ეს ბევრი მიზეზის გამო ხშირად შეუძლებელია.

“უპერსპექტივო ცხოვრება, უიმედობა, ეს საშინელებაა, თან ფული რომ არ გყოფნის, საჭიროება უფრო მეტია, გასავალი უფრო ბევრია, მაგრამ შემოსავალი რომ იმდენი არ არის, აი, ეს არის საშინელება. ახლა ნახევარზე მეტი უმუშევარია, ზოგმა ორიფლეიმის საქმე წამოიწყო, ზოგმა რა, მაგრამ უმუშევრობა მაინც ყველაზე დიდ პრობლემად რჩება”.

დარეჯანისთვის რთული აღმოჩნდა იმ პერიოდის გახსენება, როცა სახლი დატოვეს — მისი თქმით, მაშინ ჯერ კიდევ ძალიან ახალგაზრდა იყო და ყველაფერს სათანადო სიმძაფრით ვერ აცნობიერებდა.

“შეშინებული და გაორებული ვიყავი … 1 წელი დავყავი პატარა ლიახვის ხეობაში, ახალი გათხოვილი ვიყავი, უფროსი გოგო მყავდა ახალგაჩენილი, 8 ივლისს გაჩნდა, პატარა ბავშვით გამოვიქეცით 6-ში … მანამდე მთელი ორსულობა ტყვიების სროლა იყო და ასე გავატარე ლამის მთელი 9 თვე”.

დარეჯანისთვის მძიმე აღმოჩნდა შემდგომი პერიოდიც, როცა ახალი ცხოვრების დაწყება მოუწიათ. ინფორმაციულ ვაკუუმში აღმოჩნდა, რომელიც სოფლისთვის ახლაც გრძელდება. მისი თქმით, ხალხი სტრესს განიცდის და ყველაფრის მიმართ უნდობლობით არიან განწყობილი.

“ძალიან არ მომწონს, რომ სკოლა 100 მეტრშია საზღვართან. საერთოდ არ მომწონს. წარმოიდგინეთ, 100 მეტრში არის საზღვარი და იქ დადიან ბავშვები. ზოგადად, ეგ სკოლაც იხურებოდა, მაგრამ რახან დევნილები ჩასახლდნენ, გადარჩა”.

თეა ადიკაშვილი სოფელ ხურვალეთში ცხოვრობს და მისთვისაც კარგად ნაცნობია ყველა ეს პრობლემა. განსაკუთრებით, ტრანსპორტის საკითხი აწუხებს, რადგან ყოველ დღე სოფელი ხურვალეთიდან სამუშაოდ ნატახტარში ჩადის.

„რთულია, მაგრამ ვეგუებით. რთულია იმიტომ, რომ ჩვენ გარშემო არიან რუსები, თავზე დაგვცქერიან“. ამბობს, რომ ამ ყველაფერს მიეჩვია და ახლა პატარ-პატარა დაბრკოლებებს მისთვის სამსახურში მოსვლის ბედნიერება წონის.

“სიხარულით მოვდივარ, რაღაც სხვანაირი გრძნობა მაქვს, იცით? მიხარია სამსახურში მოსვლა”.

თუმცა, მანამდე ყველაფერი სხვაგვარად იყო — დარეჯანი და თეა არ მუშაობდნენ. ამბობენ, რომ დასაქმების იმედი არც ჰქონიათ. ამის მიუხედავად, 2021 წელს განათლების, განვითარებისა და დასაქმების ცენტრის საინფორმაციო შეხვედრაზე მივიდნენ, სადაც მათ ინტერესებსა და პრობლემებზე ისაუბრეს.

“გვითხრეს, რომ არის ასეთი საწარმო, ფუდ ალიანსი. ჩვენ ორნი ვიყავით, რომლებიც მაშინვე დავინტერესდით და მეორე დღეს, ეგრევე ჩავედით გორში, შევავსეთ აპლიკაცია, რის შემდეგაც ფუდ ალიანსში გადმოგვამისამართეს. ჩამოვედით აქ, სამი თვით რეზერვში უნდა ავეყვანეთ და ლოდინის რეჟიმში ვიყავით”, — ამბობს დარეჯანი.

თავიდან სიახლეებისა და ცვლილებების ცოტა ეშინოდათ, თუმცა ყველაფერს ფეხი აუწყვეს. მოგვიანებით, სამსახურში ტრენინგებიც გაიარეს და კარგი ქულები აიღეს. დარეჯანი მიუთითებს, რომ ეს მათი კვალიფიკაციის ამაღლებას უწყობს ხელს და საქმეში ძალიან ეხმარებათ.

ფუდ ალიანსი ქართულ-ფრანგული საწარმოა, სადაც პურ-ფუნთუშეულს ღრმა გაყინვის მეთოდით ამზადებენ. თეა და დარეჯანი ხაზის ოპერატორები არიან, რომლებსაც ევალებათ როგორც ცხობა, ასევე, ცომის მოჭრა, აწონვა და მთლიანად პროცესის მეთვალყურეობა.

თავიდან საწარმოში ერთად დადიოდნენ — მათ თანამშრომელს მოჰყვებოდნენ გორიდან, თუმცა მას შემდეგ, რაც თეა პურის ხაზზე გადაიყვანეს, მისი ცვლა დილით, 6 საათზე იწყება.

“ადრე მიწევს გამოსვლა, 2 საათით ადრე უნდა ავდგე, 4 საათზე ვდგები და ასე მოვდივარ. არ არის ტრანსპორტი, მაგრამ ტაქსით მოვდივარ”.

თეა ამბობს, რომ ტრანსპორტში ძალიან ბევრი ეხარჯება, თუმცა სამსახურის მიტოვება არც უფიქრია — უპირველეს ყოვლისა, იმიტომ, რომ თავისი საქმე ძალიან მოსწონს. ამასთან, აქვს შიში, რომ შემდეგ ახალი სამსახურის შოვნა გაუჭირდება.

დარეჯანი კი აღნიშნავს, რომ მისთვის ეს გრაფიკი მისაღებია, რადგან შეუძლია, სახლშიც შესაბამის დროს ჩავიდეს და სამ შვილთან მეტი დრო გაატაროს. გარდა ამისა, მოსწონს, რომ ყოველდღე ხალხთან უწევს კომუნიკაცია და თანამშრომლები ჰყავს.

“ეს დიდი შეღავათია და განტვირთვაა გონებისთვის, იმიტომ, რომ მარტო სახლში არ ხარ და გამოუსადეგარი არ გგონია შენი თავი. კი, ოფისში არ ვზივართ და კალამი და ფურცელი არ გვიჭირავს, მაგრამ ამით ჩვენს თავებს რეალიზება გავუკეთეთ”.

მისი თქმით, ასეთი საინფორმაციო შეხვედრები ძალიან მნიშვნელოვანია, რათა ინფორმაციულ ვაკუუმში მყოფმა სოფელმა სიახლეების და შესაძლებლობების შესახებ გაიგოს. მიუხედავად ამისა, ფიქრობს, რომ მომავალში კარგი იქნებოდა, თუ ხურვალეთშიც გაჩნდებოდა სამუშაო ადგილები და დასაქმების შესაძლებლობები.

“სულ ყველაფერი წეროვანში იხსნება, მაგრამ აქვე არის ნადარბაზევი, ხურვალეთი, ამ სოფლებს არავითარი წყარო არ აქვთ საარსებო. კი, პატარა დასახლებაა, 149 კომლისგან შედგება, მაგრამ, ხომ შეიძლება, რაღაც აქაც გაკეთდეს? ახლა კეთდება ავტომობილების სამრეცხაო და ავტოგასამართი სადგური. ასეთი რაღაცები რომ კეთდება, ძალიან მიხარია”.

საინფორმაციო შეხვედრა, რომლის დახმარებითაც თეა და დარეჯანი დასაქმდნენ, ევროკავშირის მიერ დაფინანსებული პროექტის სწავლა, წვრთნა, მიღწევა და კავშირების დამყარება დასაქმებისთვის! (ისწავლე დასაქმებისთვის!) ფარგლებში ხორციელდება.

პროექტი მიზნად ისახავს განათლებიდან შრომის ბაზარზე ეფექტური გარდამავალი მოდელის პოპულარიზაციას, რომელიც ფართოდ უწყობს ხელს დასაქმების შედეგების მიღწევას, სოციალურ ინტეგრაციას და სიღარიბისა და მოწყვლადობის შემცირებას.

ის მოწყვლად ახალგაზრდებს, იძულებით გადაადგილებულ პირებს, განათლების, სამუშაო გამოცდილების და გადამზადების არმქონე პირებს სწავლის შესაძლებლობების, ასევე, კარიერული ორიენტაციისა და დასაქმების გაუმჯობესებული სერვისების ხელმისაწვდომობის გაზრდაში ეხმარება.

პროექტი საქართველოს ექვს რეგიონშია და მას განათლების განვითარების და დასაქმების ცენტრი თელავის განათლების განვითარების და დასაქმების ცენტრთან, აჭარის ავტონომიური რესპუბლიკის დასაქმების სააგენტოსთან, ფონდ „აფხაზინტერკონტი“-სა და გურიის ახალგაზრდულ რესურსცენტრთან ერთად ახორციელებს.

ავტორი: ანა მსხალაძე

სტატია მომზადებულია პროექტ EU NEIGHBOURS east-თან თანამშრომლობით. სტატიაში გამოხატული მოსაზრებები ეკუთვნის სტატიის ავტორს.